Niwat Chatawittayakul คอลัมนิส และนักธุรกิจ ปัจจุบันทำธุรกิจด้านวางแผนกลยุทธ์การตลาดและโฆษณาดิจิทัล อีกฝั่งสวมหมวกบริษัทสตาร์ทอัพด้านเทคโนโลยีโดย มุ่งความสนใจไปที่ BigData Blockchain และ Digital Transformation

รู้จัก Weibo ให้มากขึ้นหัวใจสำคัญในการบุกตลาดจีน

28 sec read

ตลาดหอมหวาน อย่างจีน เป็นที่หมายปองของนักธุรกิจจำนวนมาก นับตั้งแต่เปิดประเทศ ประชากร 1,375 ล้านคน เป็นกำลังซื้อรวมที่มหาศาล ครึ่งหนึ่งของประชากรเข้าถึงอินเตอร์เน็ตได้ เป็นประเทศที่เต็มไปด้วยโอกาส ขอแค่เศษเสี้ยวเค้กก็สบายแล้ว ในจีนก็ไม่ต่างจากทั่วโลกนะครับ การใช้เงินในการซื้อสื่อทำกิจกรรมทางการตลาดถูกมุ่งตรงไปที่ Digital และมัน Work มากด้วย นั่นหมายถึงถ้าทำการตลาด วางแผนอย่างดีก็มีโอกาสแจ้งเกิดสินค้าได้เช่นกัน

Social Media ในจีนแบ่งเป็นกลุ่มย่อยๆ หลายกลุ่ม ถ้านับรวม Social Messenging App เข้าไปอีก ก็นับเครื่องมือและช่องทางในการทำกิจกรรม สื่อสารได้หลายช่องทาง เลือกตามพฤติกรรมและกลุ่มเป้าหมาย หัวเมือง ชาญเมือง เมืองเศรษฐกิจ กลุ่มวัยรุ่น วัยทำงาน หรือผู้คนที่มีกำลังซื้อก็จะแตกต่างกันไปครับ แต่ถ้าถามว่าควรเน้นอะไรต้องบอกว่า Weibo เป็นตัวเลือกที่ดี นอกจากจะคนใช้เยอะยังมี Tools ที่หลากหลายคลอบคลุม แต่ต้องลืมภาพที่บอกว่า Weibo คือทวิตเตอร์จีนนะครับ เพราะภาพจริงๆ แล้วไม่ใช่อย่างนั้น ลองทำความรู้จัก “Weibo” ให้มากขึ้นหน่อย

Screen Shot 2559-09-07 at 5.50.28 PM

Weibo ไม่ได้เป็นชื่อบริการ เหมือน Twitter หรือ Facebook นะครับ แต่เป็นนิยามบอกการส่งข้อความสั้นๆ 140 ตัวอักษรไปยังสังคมออนไลน์ ในภาษาจีน หรือ “Micro Blogging” ในภาษาอังกฤษนิยามเดียวกันกับที่เรียกทวิตเตอร์ ซึ่งก็ชัดๆ อยู่แล้วครับว่า Weibo คือ ฝาแฝดของทวิตเตอร์นั่นเอง หลายคนที่ทำความเข้าใจตัว Weibo ก็จะงงว่าทำใมในประเทศจีนถึงมี Weibo สองอัน นั่นก็คือ Tencent Weibo และ Sina Weibo นั่นเป็นแค่ชื่อเรียกบริการเท่านั้น ให้บริการโดย Sina และ Tencent บริษัทอินเตอร์เน็ตยักษ์ใหญ่ในจีน ส่วนถามว่าใครดีกว่าใคร ถ้านับเรื่องความนิยมต้องยกให้ Sina Weibo ครองตลาดห่างชั้น Tencent มาก และมีอิทธิพลกับประชากรและสังคมจีนมากในกลุ่มบริการ Micro Blogging นั่นทำให้เราต้องใส่ใจกับ Sina Weibo มากๆ เพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการเข้าถึงผู้บริโภคในตลาดจีนได้

– เนื่องจาก Weibo เป็นที่ที่ค่อนข้างละเอียดอ่อนเรื่องการแสดงความคิดเห็นจากหลายๆ เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในประเทศจีน Weibo เลยถูกรัฐบาลจีน ทำการควบคุมผู้ที่เข้าใช้งาน Weibo จะต้องระบุตัวตนโดยต้องให้ชื่อ นามสกุล จริงเลขบัตรประชาชน กับทางการจีน มีผลมาตั้งแต่เดือนมีนาปี 2015 การจะไปสร้าง Account เพื่อเป็นช่องทางสื่อสาร ด้วยวัตถุประสงค์ทางการตลาดอาจจะยุ่งยากหน่อย เพราะเช่นเดียวกัน บริษัทที่ต้องการเปิด Official Account หรือ Corporate Weibo จะต้องทำการยืนยันส่งเอกสารสำคัญไปเพื่อเปิด Account กับทาง Sina เจ้าของ Weibo ไม่ต้องห่วงในเรื่องนี้ครับมีตัวแทนทำให้ได้ และบริษัทจากต่างประเทศจำนวนมากเปิด Account ในจีนโดยเฉพาะ US และ ญี่ปุ่น

Corporate Weibo หรือ Enterprise Edition จะเป็นระดับสูงของ Weibo เต็มไปด้วย Feature ใหม่ๆ มากมาย ถ้าเห็นหน้าตาของการแสดงผลแปลกๆ ไม่เหมือนคนทั่วไปให้สันนิษฐานได้เลยครับว่าเป็น Corporate Account เพราะจะสามารถปรับเปลี่ยนหน้าตาได้ตามต้องการและได้ป้าย (V) Verified ยืนยันความน่าเชื่อถือ ไม่ต่างจากทวิตเตอร์ หน้า Profile Account ปรับเปลี่ยนใส่ Widget ใส่ Banner Flash (จีนยังใช้ Flash นะครับ) หรือวิดีโอในหน้าได้ และมาพร้อมกับหน้า Insights Stats ต่างๆ ที่นักการตลาดชื่นชอบ

Screen Shot 2559-09-07 at 5.50.45 PM

Sina Weibo เป็นชื่อเต็มของ Weibo ถึงแม้ว่าจะมี Weibo.com เพราะบริษัทแม่เจ้าของ Weibo เป็นบริษัทที่ชื่อ ซีน่า (Sina) เว็บท่า ชื่อดังของจีน นึกภาพเว็บ Sanook.com ของเราไปละกันครับ ลักษณะเดียวกัน เพราะฉะนั้นเรื่องเป็นทางการติดต่อธุรกิจต่างๆ จะต้องมี Sina เข้ามาเกี่ยว

– แม้ว่าจุดเริ่มต้นจะเหมือนถอดแบบ Twitter มาแต่ปัจจุบัน Weibo ได้กลายพันธ์มาไกลมาก เป็นการรวมฟีเจอร์หลายๆ Social Network เข้าด้วยกันจึงอาจจะเรียกไม่ได้ว่าเป็น Twitter จีนแล้วครับ หลายฟีเจอร์สำคัญใน Facebook , Path, Tumblr หรือ Instagram ก็ถูกนำมายำรวมกันไว้ ขยายความสามารถตามความต้องการของตลาดผู้ใช้ คนที่ประเทศนี้เลยใช้ Weibo เป็น Social Media หลักในการติดตามดาราคนดัง แบรนด์ดัง สื่อ ข่าวสาร ซึ่ง Weibo.com ซึ่งกลายเป็น Domain หลักตั้งแต่ปี 2011 ขึ้นเป็น อันดับ 5 เว็บไซต์ที่คนเข้าสูงสุดจาก Alexa ขึ้นแท่นเป็น Social Media อันดับหนึ่งของจีน เพราะฉะนั้น Content บน Weibo ไม่เหมือนทวิตเตอร์นะครับ ธรรมชาติของรูปแบบเนื้อหา จะต่างออกไป โพสต์ภาพ วิดีโอ เพลง ยิ่งกว่า Facebook นักการตลาดต้องเข้าใจและ Design Content ให้ดีเข้าใจ Platform และผู้ใช้จีนใหม่ยึดของที่ทำๆ เดิมแบบ Facebook ในบ้านเราไม่ได้นะครับ

Screen Shot 2559-09-07 at 5.50.55 PM

– Influencer ดังเต็ม Weibo ไม่ต่างจากคนที่มาสร้างเพจดังๆ บน Facebook ถ้าจะใช้ Influencer ในการทำการตลาดจีนก็ต้องเลือกดูว่าพวกเขามี Follower สูงบน Weibo มั้ยนอกจากเนื้อจาก Blog แล้ว

Sina Weibo ถูกเข้ามาซื้อหุ้นส่วนหนึ่งไปโดย Alibaba ยักษ์ใหญ่ Ecommerce จีน เจ๊กหม่า หวังว่าอยากใช้ Social Media เข้ามาเสริมทัพอีคอมเมิร์ช และพา Alibaba เข้าสู่ฐานผู้ใช้บนมือถือจากจุดแข็งของ Weibo ที่มีความแข็งแรงบนอุปกรณ์พกพา

การสื่อสารเนื้อหาต่างๆ บน Social Media ในประเทศจีนต้องยอมรับ และใส่ใจเรื่องความอ่อนไหวในเรื่องคำพูดและภาษา ประเทศจีนขึ้นชื่อเรื่องการควบคุมเนื้อหาบนโลกออนไลน์ อย่างเข้มงวด ในสภาวะบางสถานการณ์ คำบางคำแม้จะมีความหมายในเชิงอ้อม ถ้ามีโอกาสเกี่ยวข้องกับเรื่องการเมืองด้วยแล้ว ข้อความเหล่านั้นจะอันตรธาน หายไปแบบเงียบๆ เนื้อหาต่างๆ บน Social Media อย่าง Weibo ถูกเซนเซอร์โดยรัฐบาล แม้แต่การอ้างอิงข่าวจาก Weibo ซึ่งเป็นที่นิยมด้วยความที่มันเร็ว การอ้างถึงสื่อโซเชี่ยลแล้วมาเขียนข่าวก็ต้องระมัดระวัง นั่นรวมถึงการสร้างกระแสแบบ Viral ทางการตลาดก็ต้องระวังด้วยเช่นกัน หากอ้างอิงต้องผ่านการตรวจสอบมาแล้วอย่างดีไม่อย่างงั้นจะถูกจดหมายเตือนและมีบทลงโทษสำหรับสื่อด้วยครับ จีนเลยถือเป็นตลาดที่เป็นโอกาสมากและ Sensitive มากต้องใช้ความใส่ใจ และคิดให้รอบก่อนก้าวเท้าเข้าไป ในตลาดนี้ ส่วนสำคัญของการทำการตลาดในต่างประเทศไม่ใช่แค่การ Translate แต่ต้องเป็น Localisation คาถาสำคัญคือ “Localisation not Just Translate